یکشنبه 30 آذر 1393 , 11:08
وسواس چیست؟
جانباز شیمیایی 1- وسواس چیست؟
وسواس حالتی اجبارگونه است که به ناچار تسلیم آن می شویم. وقتی از فکری مزاحم یا تصوراتی بی اساس به اضطراب می افتیم، دچار وسواس هستیم. وسواس شدید می تواند مشکلات جدی برای زندگی فردی و اجتماعی شخص وسواسی به وجود آورد.
در این مقاله به انواع وسواس٬ نشانه ها و علل به وجود آمدن آن می پردازیم و روش هایی برای بهبود آن به شما معرفی می کنیم.
*وسواس چیست؟
وسواس حالتی اجبارگونه است که به ناچار تسلیم آن می شویم. وقتی از فکری مزاحم یا تصوراتی بی اساس به اضطراب می افتیم، دچار وسواس هستیم. اگر وسواس جنبه افراطی و شدید به خود بگیرد مثلا شخصی در هنگام شستشوی دست و یا بدن و یا بازرسی و چک کردن امور، به صورت خیلی زیاد و شدید دست به این عمل بزند به طوری که اگر مانع او شویم فرد دچار اضطراب و استرس شود٬ می تواند مشکلات جدی برای زندگی فردی و اجتماعی او به وجود آورد.
*نشانه های فرد وسواسی چیست؟
علایمی مثل نفرت و نگرانی، ترس از احتمال وقوع اتفاقی وحشتناک، اعتقاد به اعداد مبارک و یا نحس٬ مسواک زدن شدید و مفرط، رسیدن به سر و وضع خود به نحو افراطی ، کندن مو از بدن و ناخن جویدن ممکن است از علایم وسواس باشد.
*علل به وجود آمدن وسواس
حضور در میادین جنگ وتحمل استرس های شدیدی که در اثرمرگ همسنگران ودیدن صحنه های ناگوار وتحمل شرایط بسیار سخت به سربازان و غیره در طول جنگ باعث افسردگی وایجاد وسواس در این افراد می گردد. البته نحوه درمان در این افراد با دیگران تفاوت دارد که خود مبحثی جداگانه را می طلبد ولی در موارد خفیف راهکار های زیر کمک کننده می باشد.
این بیماری در بیشتر موارد با افسردگی همراه است. اگر در صدد یافتن ریشه وسواس در افرد عادی هستید باید بدانید اگر چه عامل وراثت در به وجود آوردن آن دخیل است اما نقش مهمی ندارد. وسواس بیشتر اوقات بر اثر الگو برداری از والدین جنبه عادت به خود می گیرد، بنابراین علت اساسی آن تربیت و محرومیت های شدید دوران کودکی و خطای والدین است.
کمال طلبی، غرور، عدم اعتماد به نفس و نا امنی، در ایجاد وسواس نقش موثری ایفا می کنند. حال اگر ایراد گیری، سرکوفت مدام پدر و مادر، سرزنش و ملامت و افراط در مراقبت را به آن اضافه کنیم می بینیم که از کودک بی گناه، انسانی مردد٬ فاقد اعتماد به نفس و مضطرب ساخته می شود.
گاه وسواس در زندگی خانوادگی نقش ویرانگری را بازی می کند. به عنوان مثال اگر وسواس زنی ناشی از کمال طلبی باشد، مایل است همسرش بی عیب و نقص باشد و هر گاه شوهر اشتباهی مرتکب شود به شدت عصبانی می شود. شوهر وسواسی که برای کاهش اضطراب های خودبه نظم و و مقررات شدید پناه می برد، به همسر خود دستور های پی در پی می دهد که در نتیجه زن دست و پای خود را گم می کند و احساس می کند دائما تحت مراقبت شوهر است.
گاهی اوقات وسواس در کودکان هم دیده می شود. سخت گیری های بیش از حد برای کودک در مسایل بهداشتی، باعث ایجاد وسواس یا اختلالات رفتاری در کودک می شود.
*وسواس عملی چیست؟
وسواس عملی اجباری است که باعث می شود شخص بارها بارها بر طبق یک سری قواعد برای خنثی کردن افکار وسواسی خود اقدام به انجام آن می کند.
شایع ترین نوع وسواس عملی عبارتنداز : وارسی، شستشو، شمارش، پرسیدن و یا اعتراف گیری، تقارن و دقت٬ ذخیره سازی و یا انبار نمودن
*وسواس فکری چیست؟
وسواس فکری افکار و یا تصاویری هستند که مکررا" رخ می دهند و احساس می شود خارج از کنترل هستند و شخص نمی خواهد این افکار را داشته باشد و آن ها را ناراحت کننده٬ مزاحم و بی معنا تلقی می کند.
شایع ترین نوع وسواس فکری عبارتند از : ترس از آلودگی به میکروب ها و بیماری، تردید و شک نسبت به انجام دادن درست یک کار، افکار مزاحم در خصوص تکرار، تقارن و یا دقت بیش از حد و شک دینی و یا اخلاقی مفرط.
راه حل هایی برای بهبود وسواس
اختلالات وسواسی - اجباری از دیر باز یکی از پیچیده ترین و مقاوم ترین اختلالات نوروتیک (عصبی)شناخته شده و بدون مراجعه به متخصص به آسانی درمان پذیر نیست نیست.
*برخی اقدامات اولیه که به بهبود نسبی این مشکل کمک می کند به شرح زیر است:
۱- روش حساسیت زدایی منظم
با این روش از اضطراب ها و تشویش ها خود کم کنید. وقتی شما با مشکل مواجه می شوید هر بار بخشی از آن را تجربه می کنید که به مرور و در طی زمان حساسیت شمابه آن کم خواهد شد.
۲- روش نیت متضاد
شخص وسواسی باید سعی کند در ذهن خود را با موقعیت های گوناگونی که از آنها می ترسد روبرو سازد. یعنی به صورت ارادی بالاترین اشتباه یا شکست را در ذهن مجسم نماید و به خود تلقین کند در بدترین شرایط هم اتفاق مهمی نخواهد افتاد.
۳- روش اشباع سازی
آدم وسواسی باید افکار وسواس گونه خود را پشت سر هم بر زبان آورده و یا آن را روی یک صفحه کاغذ بنویسد تا غیرمنطقی بودنش به او ثابت شود.
۴- روش مواجهه
آدم وسواسی باید به اشیایی که به نظرش آلوده می آیند دائما دست بزند. این روش معمولا" در درمان وسواس ناشی از ترس های ناشناخته هم موثر است.
۵- تقویت اعتماد به نفس و توجه شدید به ارزش ها
هر وقت اعتماد به نفس زیاد شود، اضطراب های ناشی از وسواس های فکری کاهش می یابد.
۶- تغییر آب و هوا و محیط زندگی و کار
زندگی در جمع و معاشرت با دیگران در فرو نشاندن اضطراب های ناشی از وسواس فکری موثر است.
از همان لحظه که دچار موج گرفتگی شدم حدود سه ساعت بیهوش شدم. بعد از بهوش آمدن تا دقایقی قادر نبودم بدنم را حرکت دهم بقول بچه ها انگار بدنم هزار کیلو بود. مدتها احساس سرگیجه و تهوع یا فراموشی آزارم داد. گاهی بطور ناگهانی از منزل خارج شدم و در خیابانهای دورتر بخود آمدم در حالیکه مسیر حرکت یا وسیله را بیاد نداشتم. گاهی برای اولین مرتبه به محلی رفتم که احساس کردم قبلا آنجا بودم. صداهای محیط یا تکرار شونده باعث از دست دادن کنترل بود تا جایی ادامه داشت که ضربه زدن به لوازم خانه و درها و پنجره ها ، فشارهای درونی را تخلیه کرد. از روز اول توسط بنیاد به پزشک جراح متخصص مغز و اعصاب برای معالجه عصب دستم معرفی شدم که ایشان وظیفه درمان اعصاب و روان هم بعهده داشت. ماهها گذشت تا عوارض شدید فروکش کرد اما فراموشی موقت و استرس دائمی باقیمانده که قابل درمان نیستند. البته بعد از چهار سال به پزشک متخصص اعصاب و روان معرفی شدم و چند سال در بیمارستان آزادی و نواب صفوی تهران و از آنجا به بیمارستان سینا همدان که بنام فرشچیان تغییر نام داده تحت درمان بودم. از سال 67 با دکتر کیهانی نژاد که آنموقع از اعضای شورای پزشکی و رییس بیمارستان روانپزشکی آزادی بود آشنا شدم که علاوه بر تجویز داروهای مناسب و کارآمد نحوه رفتار و گفتارم را کنترل کرد که بسیار موثر بود و توانستم از سال 76 به مشهد مقدس نقل مکان کرده و شاغل شوم که اشتغال نیز بسیار موثر بود. این روزها مشکل استرس و دلشوره همراه با کابوسهای شبانه دائمی آزارم میدهد از سوی دیگر عوارض داروها و مجروحیت کمر و فک بخصوص سوت گوشها به سمت سکوت و عزلت و غم و غصه مشکلات مردم و جانبازان به طرف حرم مطهر حضرت امام رضا (ع) سوقم میدهند اما مسئولیت اجتماعی در مقابل هموطنان عزیزمان و تامین معیشت خانواده بر دوش تمام جانبازان سنگینی میکند.
موضوعاتی ذکر کردم مشکل تمامی جانبازان و رزمندگان میباشد که بطور قطعی نیاز به درمان تخصصی و تذکرات لازم به مسئولین ارشد کشور دارد لذا بازهم تکرار میکنیم تا مسئولین قدرشناس گنجینه باارزش پیشکسوتان ایثار و شهادت باشند.
حالا برم و بیام در مورد این موضوع با هم بیشتر تبادل نظر می کنیم ... اما یه سوال دارم ؟
آیا ایجاد اختلال رفتاری و فکری وسواس می تواند عارضه ای از جانبازی هم باشد ؟
اجرتان با خدا ....
روانشناسی جنگ
________________________________________
استرس در جنگ پیدایش علائم و نشانههای خاصی است که ممکن است پس از ضربه یا ضربههای روانی غیر عادی که خارج از ظرفیت انسان است پدید آید و پذیرش آن شرایط جنگ برای انسان سخت میباشد که در زمره روانشناسی جنگ مورد مطالعه قرار میگیرد.
دیدکلی
اهمیت توجه به مسائل روانی جامعه در حال جنگ به این علت است که بدانیم وجود فرد بیمار روانی به منزله عضوی در یک خانواده موجب اختلال جدی در روابط کل اعضای خانواده می گردد، در نتیجه کل مجموعه خانوادگی را در معرض استرسهای بیشماری قرار میدهد و اختلال استرس پس از وقوع سانحه در فرد ایجاد میشود و در نوع خرمن. بیش از سه ماه طول میکشد. از نظر معیار تشخیص ، فرد وقتی با سانحه دلخراشی مواجه میشود و بعد از آن صحنه و حادثه را به طرق مختلف دوباره تجربه مینماید. این اختلال سبب اختلال در امور اجتماعی و شغلی بیمار میگردد.
تاریخچه عوارض روانی
عارضه عصبی – روانی یکی از بیماریهای بسیار شایع دوران جنگ است و طیف قابل توجهی از جانبازان و مجروحین جنگی در اثر اصابت ترکش به جمجمه و عوارض ناشی از موج انفجاری ویا صرفاحضور در میادین جنگی وشرایط پر استرس ان دچار صدمات روانی و عضوی گردیدهاند. بسیاری از این بیماران با بکارگیری روشهای روان درمانی و داروهای تخصصی تحت مداوا قرار میگیرند و تعدادی دیگر که اختلالات روانی در آنها شدت یافته ، حالت مزمن و روند از هم گسیختگی روانی در آنها پدیدار میشود و در مراکز ویژه بستری و تحت درمان قرار میگیرند. بیماریهای روانی همواره در جوامع انسانی وجود داشتهاند و موضوع و امر جدیدی نمیباشند، اما در اثر جنگ آرامش و سلامت روانی جامعه دچار اختلال جدی می گردد.
علل نابهنجاریهای روانی
• عوامل ارثی
• عوامل عضوی
• عوامل اجتماعی
• عوامل فرهنگی
• عوامل عقلی و عاطفی
این عوامل هر یک به تنهایی یا در ارتباط با یکدیگر میتوانند سبب ایجاد بیماری روانی گردند. در هیچ دورهای از زندگی اجتماعی مردم یک جامعه ، آمار بیماریها و اختلالات روانی به وسعت و گستردگی دوران جنگ نیست. دلیل این فزونی نابهنجاریهای روانی در حین جنگ عوارض و فشارهای ناشی از آن است. هرگونه محرومیت اقتصادی ، عاطفی فرهنگی و اجتماعی میتواند موجب عوارض روانی جنگ گردد.
علل ضایعات روانی دوران جنگ
• موج انفجاری (Shell Wave)
• نورز جنگ (Battle Shock)
• خستگی (Combat Fatigue)
• نورز رزمی (Combat Neurosis)
• اختلال تروماتیک جنگ (Traumatic War Disorder)
موارد بالا اصطلاحاتی هستند که امروز برای کیفیاتی تقریباً مشابه با عوارض جنگ بکار برده میشوند. از دیدگاه روانشناسی و روانپزشکی ، جنگ نوعی ضربه (Trauma) به حساب آورده شده ، که میتواند تأثیرات نسبتا عمیقی بر افراد بگذارد. همچنین جنگ را یکی از عوامل احتمالی ایجاد کننده اختلال استرسی پس از ضربه (PTSD) ذکر کردهاند.
نوروز به معنی وسواس میباشد